Hóa học Lớp 11: Nhiệt phân hoàn toàn 14,175 gam một muối nitrat khan X, thu được chất rắn Y và hỗn hợp khí Z. Hấp thụ hết Z vào nước được dung dịch V. Cho dung dịch V phản ứng với 200 ml dung dịch KOH 1M, thu được dung dịch T, cô cạn T thu được 17,95 gam chất rắn khan. Biết các phản ứng xảy ra hoàn toàn. Tính phần trăm khối lượng của kim loại trong X., giúp em giải bài này ạ, em cảm ơn thầy cô và các bạn nhiều.
Về lý thuyết, sản phẩm phản ứng nhiệt phân muối nitrat của kim loại đứng trước Mg (K, Na, Ba, Ca, Li) khác với nhiệt phân các muối nitrat của kim loại từ Mg cho đến Cu, cụ thể như sau:
NaNO3 -> NaNO2 + O2
Cu(NO3)2 -> CuO + NO2 + O2
Một số trường hợp đặc biệt như:
AgNO3 -> Ag + NO2 + O2
NH4NO3 -> N2O + H2O
Lưu ý khi giải bài này: Tất cả bazo sau khi cô cạn sẽ ko biến mất như axit mà sẽ tạo ra chất rắn, giống như muối. Axit khi cô cạn đa số sẽ ko tạo chất rắn, trừ trường hợp đặc biệt H3PO4
Để hấp thụ hh khí Z vào nước thì Z phải có chứa NO2, tức muối nitrat trên ko thuộc các kim loại đứng trước Mg
4NO2 + O2 + 2H2O -> 4HNO3 (1)
HNO3 + KOH -> KNO3 + H2O (2)
Vì đề vài ko nói “phản ứng vừa đủ” nên ở đây có 2 trường hợp, một là KOH tác dụng hết, hai là KOH dư và HNO3 tác dụng hết
Trường hợp 1: KOH hết (tức chất rắn sau cô cạn chỉ có KNO3)
Khi đó nKNO3 = nKOH = 0,2 mol
mKNO3 = 20,2g khác 17,95g
Vậy KOH ko phản ứng hết, trường hợp 1 sai
Trường hợp 2: HNO3 và KOH dư (tức chất rắn sau cô cạn chứa KNO3 và KOH dư)
Đặt số mol HNO3 là x mol
thế số mol lên phương trình (2) bên trên ta đc:
nKNO3 = x mol
nKOH phản ứng = x mol
=> nKOH dư = 0,2 – x
Khối lượng chất rắn sau cô cạn là 17,95g
-> mKOH dư + mKNO3 = 17,95
<=> 56.(0,2 – x) + 101.x = 17,95
<=> x = 0,15 mol
Thay lên phương trình (1) ta có nHNO3 = nNO2 = 0,15 mol
Vì muối nitrat ban đầu thuộc nhóm kim loại từ Mg đến Cu, có hoá trị là 2 hoặc 3 nên tiếp tục chia 2 trường hợp, nhưng ở đây anh giải trường hợp đúng thôi còn trường hợp sai anh ko giải lại
Kim loại A có hoá trị là 2
-> muối nitrat ban đầu là A(NO3)2
bảo toàn nguyên tố: nA(NO3)2 = nNO2 / 2 = 0,15/2 = 0,075 mol
%A = 100 – %NO3 = 100 – (62.2.0,075).100/14,175 = 34,39%
Chú thích: có thể tính khối lượng riêng muối nitrat trước rồi từ đó suy ra kim loại là Zn rồi tính %Zn sau